vrijdag 11 december 2009

Alternatieve Nobelprijs voor René Ngongo

René Ngongo, het aanspreekpunt van FSC* in Democratische Republiek Congo, wint ‘Alternatieve Nobelprijs'

René Ngongo, FSC GA 2008 © FSC

Op 4 december 2009 ontving dhr. René Ngongo, het aanspreekpunt van FSC in de Democratische Republiek Congo (DRC), de Right Livelihood Award voor zijn uitstekende kijk op en werk in de bedreigde wouden van het Congobassin. De Right Livelihood Award Foundation erkent de heer Ngongo met de prijs ‘voor zijn moed op te staan tegen de krachten die Congo's regenwouden vernietigen en politieke steun te verzamelen voor de bescherming en het duurzaam gebruik van het regenwoud'.

Lees het artikel op de website van FSC. (in het Engels)

* FSC is het label voor duurzame houtproductie!

maandag 7 december 2009

Kopenhagen: planetair bewustzijn of gebakken lucht?

ateur: Frank De Boosere 06 / 12 / 2009

Het zit er weer bovenarms op tussen “believers” en “non-believers”. Nu Kopenhagen gedurende twee weken het centrum van de wereld is, kan je in de media de meest uiteenlopende theorieën lezen over de toekomst van onze aarde. Moeilijk om het kaf van het koren te scheiden. Als het over het weer en het klimaat gaat, heeft iedereen zo zijn gedacht. Neem dat maar van mij aan.

Niet ongestraft de aarde uitdagen

Natuurlijk is de inzet ontzettend groot. Voor het eerst sinds het bestaan van de mens beseffen we dat de grenzen van de groei nu echt wel bereikt zijn. Het rapport van de Club van Rome (1972) en het Brundtland-rapport (1987) waren de eerste lichten die op rood sprongen na een lange en intense consumptieperiode. We konden niet ongestraft de aarde blijven uitdagen. Grondstoffen werden plots eindig. We moesten rekening houden met de generaties die na ons kwamen. Duurzame ontwikkeling: een toverwoord dat anno 2009 meer dan ooit op de agenda van de wereldleiders staat.

Wetenschappers ontdekten de voorbije decennia dat klimaatwijzigingen geleidelijk meer en meer beïnvloed werden door menselijk handelen. Oorzaak? Onze westerse levensstijl die de aarde in snel tempo opsoupeert. Dat kan dus niet. Enfin, het kan natuurlijk wel, maar we vergeten dat wij mensen niet los van de aarde staan. Op een bepaald ogenblik heeft de aarde er genoeg van en krijgen wij de rekening gepresenteerd. Dat moment lijkt met rasse schreden te naderen. De aarde krijgt koorts. En het gaat van kwaad naar erger.

Het heeft lang geduurd vooraleer we een goed overzicht kregen van de toestand van onze aarde. Waarnemingen vanop de grond zijn dikwijls gekleurd door lokale omstandigheden (o.a. ontbossing en verstedelijking). Moeilijk om dan gegevens te vergelijken, zeker als niet alleen de waarnemingsomstandigheden maar ook het observatiemateriaal zelf wijzigen in de tijd. Pas met de komst van milieusatellieten kregen we een duidelijk, globaal beeld. En dat beeld was niet fraai.

Geen fraai beeld

De zeespiegel stijgt - dat staat als een paal boven water. Niet het waterijs van de noordpool is daarvoor verantwoordelijk: de wet van Archimedes is duidelijk. De stijging wordt veroorzaakt door de thermische uitzetting van water. Als iets warmer wordt, zet het uit. Ook het warmere oceaanwater neemt op die manier een groter volume in. En daarnaast is er het landijs van Groenland en Antarctica dat blijkbaar smelt. Lange tijd heeft men gedacht dat de ijsschotsen die langs de rand van Antarctica afbreken, volledig werden gecompenseerd door intensere sneeuwval in het binnenland van de zuidpool. Recente satellietwaarnemingen tonen echter aan dat de balans negatief is. Slecht nieuws dus.

De gevolgen van de klimaatwijzigingen zijn velerlei en niet altijd makkelijk te interpreteren. Bovendien kan je nooit een individueel feit toeschrijven aan het veranderende klimaat. Het klimaat wordt gemeten over een periode van 30 jaar, een enorm lange tijd. Een dagrecord, een storm, een overstroming, op zich is daar niks mis mee. Maar we zien dat geleidelijk aan de frequentie van een aantal fenomenen toeneemt. Bij ons gaat het dan over meer hittegolven, minder perioden met grote vrieskou, minder sneeuwbedekking.

Natter

Met supercomputers kunnen we situaties doorrekenen naar de toekomst. Let wel: dergelijke computermodellen berekenen geen individuele gebeurtenissen (zelfs tien dagen vooruitkijken is in dat verband al heel moeilijk).

Als we klimaatsimulaties maken, veralgemenen we in de ruimte en in de tijd. En dan blijkt dat de toekomst voor de Lage Landen natter wordt in de winter. ’s Zomers wordt het droger, maar als het regent, regent het harder. Het aantal koudegolven blijft verminderen in de 21ste eeuw. Het zal dikwijls “warm zijn voor de tijd van het jaar”. En vooral: de zeespiegelstijging blijft maar doorgaan.

Onzekerheden en uitroeptekens

De processen die verantwoordelijk zijn voor het verwarmde klimaat, zijn heel complex. Niet alleen koolstofdioxide is een boosdoener. Waterdamp is een veel belangrijker broeikasgas. We weten niet hoe die waterdamp zich zal gedragen in een veranderende wereld. We weten ook niet hoe de wolken zullen reageren op de warmere aarde. We hebben er ook geen idee van hoe de zon (de motor van het weer en het klimaat) zich zal gedragen in de toekomst. En naast de zon zijn er natuurlijk ook nog andere natuurlijke oorzaken die het klimaat beïnvloeden.

De onzekerheden in het hele klimaatdebat worden soms vergoelijkt. Wetenschappers zijn opgeleid om te spreken in kanstermen en vraagtekens. Maar daar hebben politici geen boodschap aan. Zij zijn gewoon om te communiceren in uitroeptekens, in makkelijke slogans. Precies dat zorgt dikwijls voor onnauwkeurigheden in de communicatie.

Daarbij komt dat de media niet tuk zijn op gematigde verhalen met onzekerheden. De pers gaat steevast op zoek naar de uitersten, omdat die veel confronterender werken bij het grote publiek. Op die manier wordt de ingewikkelde wik-en-weeg-klimaatwetenschap gereduceerd tot een welles-nietesspelletje waarbij de Grote Woorden niet worden geschuwd. Zes graden extra tegen 2100? Tien graden? Wie biedt meer?

Niet afhaken

Resultaat van al die doemscenario’s is dat heel wat mensen afhaken. En dat is erg jammer. Want niets doen om de milieuverloedering te stoppen, is zowat het domste wat je kan doen. Teveel paniek zaaien werkt averechts. Mensen gaan (in afwachting van het einde van de wereld) enkel nog maar aan zichzelf denken, “want er is blijkbaar toch niks meer aan te doen”.

Fout. Het is mijn stellige overtuiging dat we tesamen met nieuwe wetenschap en technologie onze toekomst zelf kunnen bepalen. We moeten dan inderdaad wel bij onszelf beginnen. Op dit ogenblik zijn we zeer goed in het doorschuiven van de zwarte piet naar iemand anders. Als we nu eens beginnen met onze eigen stoep schoon te vegen, dan is heel de straat proper.

Anders omgaan met mobiliteit. Fietsen. Het openbaar vervoer. Niet sneller dan 90 km/h. Meer consuminderen. Geen goedkope vliegtuigreizen naar exotische bestemmingen. Kraantjeswater. Minder vlees. Een extra wintertrui. Groene energie. Meer isolatie. Geen airco. Vakantie in eigen land.

De voorgestelde maatregelen zijn niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de gezondheid en voor de portemonnee. Als we die boodschap kunnen overbrengen, heeft de aarde nog een toekomst. En wij ook.

Frank Deboosere Veel meer achtergrondinfomatie vind je op mijn website, www.frankdeboosere.be

Read in English:
CLIMATE CHANGE: 'GREENHOUSE GASES ENDANGER PUBLIC HEALTH'

by Matthew Berger (IPS news Europe) | Tuesday, 8 December 2009







http://www.ipsterraviva.net/Europe/article.aspx?id=8127

zondag 6 december 2009

Zijn wij, leerkrachten, wel goed bezig?

Examens.
Verbeteren.
Hopen dat de leerlingen aan de minimale vereisten voldoen en dat er af en toe ook nog eentje boven de middenmoot uitsteekt.
Zijn wij, leerkrachten, eigenlijk wel goed bezig?
Doen wij, eigenlijk, niet teveel voor onze leerlingen?

Wat niet pakt bij leerlingen, is voorgekauwde koek. Ze moeten hem zélf bakken, dan pas weten ze hoe lekker hij is, dan pas waarderen ze z'n
smaak.

Bij leerlingen moet je niet afkomen met: "Dit is het!" en ze dat dan inlepelen. Je moet ze voor een berg aan informatie en uitdaging zetten en zeggen: "Zoek maar wat je wil vinden. Ik ben er vrij zeker van dat hier ergens een sleutel inzit waarmee je jezelf kunt upgraden naar het volgende level." Zij denken dan dat het volgende level, het volgende schooljaar is, maar het gaat veel meer over hun eigen leven.

Excuseer dat ik zo van wal steek. Ik pas dat zelf ook niet toe in mijn lessen, omdat ik er de tijd niet voor heb én omdat de leerlingen nog altijd vinden dat in de les de meeste aandacht naar de leerstof moet gaan en dus liever geen les hebben, terwijl de meeste aandacht naar hunzelf moet gaan, naar wie ze zijn en wie ze willen worden.

Het klopt dus, je bevindingen uit de enquête. Leerlingen vergeten dat bij alles wat ze leren zijzelf een rol spelen en liefst een hoofdrol.

Ik vermoed dat het een levenswerk ik om ze dat duidelijk te maken. We hebben maar even de tijd, want eens als ze volwassen zijn, wordt het alleen maar moeilijker. En dan zijn er alweer nieuwe pubers die we moeten kneden tot zelfdenkende doeners en zelfdoende denkers.
Wat een klus!

Laten we stoppen met filosoferen en eraan beginnen.

dinsdag 10 november 2009

Microscopie: bouw van de stengel: eenzaadlobbigen versus tweezaadlobbigen

Maïs (eenzaadlobbige; A en B) - Zonnebloem (tweezaadlobbige; C en D)

Dwarsdoorsnede stengels: A en B monocotyl, C en D dicotyl
Maisplant Palmboom In eenzaadlobbigen komen vaatbundels verspreid voor in de stengel (zwarte pijlen in A). Elke vaatbundel is omgeven door een schede, terwijl cambium voor secundaire diktegroei ontbreekt (B).
In tweezaadlobbigen zijn vaatbundels gerangschrikt als eilanden in een kring (oranje pijlen in C). Aanwezig is een cambiumlaag (stippenlijn in D) waaruit secundaire diktegroei zal ontstaan.
Palmbomen (eenzaadlobbigen) kennen alleen primaire groei vanuit een breed apicaal meristeem.
Zonnebloem stengel











woensdag 28 oktober 2009

Het streefdoel voor Kopenhagen: 350 deeltjes CO2 per miljoen deeltjes lucht

Waarom 350?

350-chart.png

350.org
tcktcktck.org

Wat is de 'klimaatopwarming'?

De wetenschap is duidelijk: het klimaatopwarming gebeurt sneller dan ooit en de mensen zijn verantwoordelijk. De globale opwarming wordt veroorzaakt door de uitstoot van broeikasgassen in onze atmosfeer. Het meest bekende broeikasgas is koolstofdioxide. Veel van onze dagelijkse activiteiten zoals onze straten en huizen verlichten, voedsel koken, of onze huizen verwarmen of verkoelen, werken op energiebronnen zoals steenkool en olie die koolstofdioxide en andere gassen met broeikaseffect. Zij houden de warmte van het zonlicht in onze dampkring, alsof er een donsdeken over de planeet ligt.


Waarom is dit eigenlijk een probleem?

Het is een belangrijk probleem omdat door het 'donsdeken' van broeikasgassen, de gemiddelde temperatuur langzaam stijgt. Als gevolg van die temperatuurstijging kan het broze evenwicht dat het leven op onze blauwe planeet mogelijk maakt, gebroken worden. Als de gemiddelde temperatuur op aarde slechts één of twee graden warmer wordt, kan de wereld er al heel anders uitzien, omdat gletsjers in het hooggebergte smelten, er meer droogte en meer tropische stormen gaan voorkomen. Als de gemiddelde temperatuur méér dan 2 graden zal stijgen, dan komt er een kettingreactie van klimaatveranderingen (ook wel 'klimaatchaos' genoemd) en wordt het leven op aarde daardoor veel moeilijker.

Wat betekent 350?

Er zat altijd al C02 in de lucht en dat is goed, want planten maken hiervan hun voedsel. Maar omdat er steeds meer bossen gekapt worden en omdat er steeds meer auto's en fabrieken komen, is er ook steeds meer CO2 in de lucht. De planten en bomen krijgen het gewoon niet meer omgezet in voedingsstoffen en dus blijft het zich maar opstapelen in de atmosfeer.

Belangrijke wetenschappers zeggen dat de veilige bovengrens voor koolstofdioxide in de lucht 350 deeltjes per miljoen is. We zijn daar nu al een heel stuk boven (kijk op de tekening). Het aantal CO2-deeltjes in de lucht moeten zo snel mogelijk terug beneden die veilige 350-grens komen om een klimaatchaos te vermijden.

We zijn nu al voorbij 350, gaan we nu allemaal dood?

Nee, wij zijn net als een dikke meneer die naar een dokter gaat en leert hij te zwaar is. Hij sterft niet onmiddellijk, maar hij heeft veel meer risico om een hartaanval of bloedklonter te krijgen.

De planeet is in een gevarenzone omdat wij teveel CO2 in de atmosfeer hebben laten komen en teveel bossen hebben gekapt. Zoals de dikke meneer die niet meer in zijn broeken past, beginnen we nu al tekens van een echt probleem te zien: smeltende ijskappen, groeiende woestijnen, hittegolven, ... . Wij moeten zo snel mogelijk met z'n allen op dieet! Er zit niets anders op!

Hoe gaan we zorgen dat iedereen meedoet om de 350-bovengrens te halen?

Wij hebben een internationale overeenkomst nodig om koolstofuitstoot te verminderen snel, liefst nog dit jaar!

De Verenigde Naties werken aan een globaal klimaatverdrag, dat verondersteld dat in december 2009 op een conferentie in Kopenhagen, Denemarken alle landen van de wereld zouden akkoord moeten zijn. Maar de huidige plannen voor het verdrag zijn veel te zwak. De landen moeten niet enkel beloven dat ze mee gaan doen, ze moeten ook ondertekenen hoe ze het gaan uitvoeren. Rijke landen moeten meer inspanningen doen, want zij hebben meer fabrieken en meer auto's en zij hebben ook het geld om milieuvriendelijke auto's en fabrieken te maken.

Dit jaar, kunnen wij een mensenketting over de hele wereld vormen, via het internet en met acties in je straat en in jouw buurt! Iedereen kan meedoen! Gewoon verdervertellen wat je hier allemaal gelezen hebt.

Voor de grote mensen:

Wij kunnen van onze besluitvormers de verantwoordelijk eisen om een sterk klimaatverdrag te tekenen, rechtvaardig is voor de ontwikkelingslanden, maar ook een voldoende wetenschappelijke zekerheid biedt aan onze toekomstige generaties.

Vanaf nu tot december 2009 zullen er overal ter wereld klimaatacties zijn.

Als deze globale beweging slaagt, kunnen wij de wereld op het spoor brengen om terug naar de veilige 350-grens en naar meer klimaatveiligheid te gaan. Het zal niet gemakkelijk zijn, maar samen geven wij de hoop niet op! U kunt helpen door hier en nu actie te voeren.

20091024SilentCircle002.JPG

Wees origineel: bijvoorbeeld met een klimaatbetoging in de vorm van een stemspiraal. Antwerpen, Groenplaats, zaterdag 24 oktober 2009.

zondag 18 oktober 2009

Biologiesites

Op deze sites vind je heel veel informatie en computeranimaties i.v.m. biologie:
Anatomy of animals:

zaterdag 17 oktober 2009

Vlaams zoogdiertelweekend


Zoogdier gezien!? Meld het ons!!!
Doe mee op 17 en 18 oktober 2009!

Waarnemingen doorgeven kan via onze invoermodule, meer info hier!

Laat ons weten welke zoogdieren je gezien hebt in je tuin of in je favoriete wandelgebied!

Tijdens het weekend van 17-18 oktober 2009 organiseert de Zoogdierenwerkgroep van Natuurpunt het eerste Vlaamse zoogdierentelweekend. Zoogdieren zijn moeilijker waar te nemen dan vogels of vlinders, en daardoor is hun verspreiding vaak onvoldoende gekend. Daarom willen we onze zoogdieren tijdens dit telweekend extra in de kijker zetten. Als we hen willen beschermen en onze biodiversiteit in stand houden, moeten we namelijk eerst weten waar ze nog voorkomen en waardoor ze bedreigd worden. Zoogdieren zijn een belangrijk onderdeel van ons ecosysteem en daar moeten we zorg voor dragen!

www.waarnemingen.be/zzz_waarnemingen.php
(waarnemingen van het Zoogdiertelweekend)

www.zoogdierenwerkgroep.be
(de zoogdierenwerkgroep van Natuurpunt)

woensdag 7 oktober 2009

Determineren van bomen a.h.v. hun bladeren


Interactieve determineersleutel: http://www.koentimmers.be/determinatie



Een andere mogelijkheid is: http://www.mir.ap.be/1.htm of http://www.mir.ap.be/biobladopdr2.htm

maandag 21 september 2009

Klasdag 3e jaars

Park Spoor Noord

Verslag Wateronderzoek PIME (leerlingen 4F)


PIME

In de maand september bezochten de vierdejaars het PIME (Provinciaal Instituut voor Milieu Educatie) in Lier. Hier hebben ze water biologisch en chemisch onderzocht. Er werden twee verschillende soorten water getest: water uit de vijver en uit de Nete. Bij de vijver moesten ze met gummi-laarzen aan zoveel mogelijk macro-invertebraten (ongewervelden die we met het blote oog kunnen zien) vangen. Ze hebben o.a. Bloedzuigers en springstaarten kunnen bemachtigen. Terug in het centrum moesten ze deze determineren. Ook moesten ze het water testen op zijn temperatuur, zuurtegraad, hardheid en nog veel meer. Zij zijn tot de conclusie gekomen dat het water in de vijver en in de rivier weinig tot matig vervuild was. Vol nieuwe kennis vertrokken de leerlingen naar huis.

Nicholas Van Beylen
Lukas DeClerq




Verslag PIME

Woensdagmorgen, 9 september, vertrokken 4A, 4D en 4F met de bus richting Lier. Eenmaal aan ze oever van de Nete, stonden de leerlingen klaar voor een voormiddag vol educatief plezier. Na een korte maar boeiende uitleg, trokken we onze gummylaarzen aan en wandelden we naar de vijver. Samen zochten we naar de wonderen der natuur, namelijk levende organismen onder water. Na lang zoeken, ontdekten we waterdiertjes zoals larven, schrijvertjes, waterschorpioenen, enz.
Maar spijtig genoeg zijn niet alle ontdekkingen aangenaam. 4F vond immers een dobberende, dode kikker. We brachten onze vondsten naar het PIME-labo. Daar deden we chemische experimenten op vervuild en zuiver water. Daarna determineerden we onze gevonden waterdiertjes met behulp van microscopen en determineertabellen. Aan de hand van het aantal soorten dat we gevonden hadden, konden we de kwaliteit van het water bepalen. Na deze educatieve voormiddag keerden we terug naar Antwerpen. Terugblikkend op deze uitstap vonden de meesten het bezoek aan het PIME-centrum een leuke uitstap, maar meningen verschillen.

Manon en Laura, 4F



Verslag studie-uitstap

De wekker ging een kwartier vroeger dan op een gewone schooldag. Dit kon maar 1 ding betekenen: vandaag gaan we naar PIME ! Uiteindelijk vertrokken we, allemaal in sportieve vrijetijdskleding, om half 9, met de bus naar Lier. De studie-uitstap bestond uit 2 delen: een biologisch en een chemisch wateronderzoek, allebei even interessant en spannend.
We kregen groene laarzen, aangezien de jongeren van onze moderne maatschappij zelf geen laarzen meer hebben ! We kregen ook een netje om insecten te vangen die op, in en boven de vijver leven. Wij vonden een kikker (alleen jammer dat hij dood was). De diertjes, het water van de vijver en het water van de Nete onderzochten en vergeleken we. Het was zeer leerrijk. En wie weet was het zelfs zo leuk dat sommigen misschien wel groene laarzen aanschaffen !

Janne en Lieselot, 4F


vrijdag 26 juni 2009

Gratis downloads voor chemie!

Het Periodiek Systeem van de Elementen in kleur én met toepassingen, een publicatie over het belang van de chemie in de sport, de origine van kleuren, toepassingen van duurzaam bouwen, ... dat en veel méér in verband met chemie, kan je gratis downloaden of bestellen op de website van essenscia.



http://www.essenscia.be/NL/Jongeren/Publicaties/page.aspx/1404
http://www.essenscia.be/01/MyDocuments/Montage_Mendeleev_NL.pdf