Alternatieve Nobelprijs voor René Ngongo

René Ngongo, het aanspreekpunt van FSC* in Democratische Republiek Congo, wint ‘Alternatieve Nobelprijs'

René Ngongo, FSC GA 2008 © FSC

Op 4 december 2009 ontving dhr. René Ngongo, het aanspreekpunt van FSC in de Democratische Republiek Congo (DRC), de Right Livelihood Award voor zijn uitstekende kijk op en werk in de bedreigde wouden van het Congobassin. De Right Livelihood Award Foundation erkent de heer Ngongo met de prijs ‘voor zijn moed op te staan tegen de krachten die Congo's regenwouden vernietigen en politieke steun te verzamelen voor de bescherming en het duurzaam gebruik van het regenwoud'.

Lees het artikel op de website van FSC. (in het Engels)

* FSC is het label voor duurzame houtproductie!

Kopenhagen: planetair bewustzijn of gebakken lucht?

ateur: Frank De Boosere 06 / 12 / 2009

Het zit er weer bovenarms op tussen “believers” en “non-believers”. Nu Kopenhagen gedurende twee weken het centrum van de wereld is, kan je in de media de meest uiteenlopende theorieën lezen over de toekomst van onze aarde. Moeilijk om het kaf van het koren te scheiden. Als het over het weer en het klimaat gaat, heeft iedereen zo zijn gedacht. Neem dat maar van mij aan.

Niet ongestraft de aarde uitdagen

Natuurlijk is de inzet ontzettend groot. Voor het eerst sinds het bestaan van de mens beseffen we dat de grenzen van de groei nu echt wel bereikt zijn. Het rapport van de Club van Rome (1972) en het Brundtland-rapport (1987) waren de eerste lichten die op rood sprongen na een lange en intense consumptieperiode. We konden niet ongestraft de aarde blijven uitdagen. Grondstoffen werden plots eindig. We moesten rekening houden met de generaties die na ons kwamen. Duurzame ontwikkeling: een toverwoord dat anno 2009 meer dan ooit op de agenda van de wereldleiders staat.

Wetenschappers ontdekten de voorbije decennia dat klimaatwijzigingen geleidelijk meer en meer beïnvloed werden door menselijk handelen. Oorzaak? Onze westerse levensstijl die de aarde in snel tempo opsoupeert. Dat kan dus niet. Enfin, het kan natuurlijk wel, maar we vergeten dat wij mensen niet los van de aarde staan. Op een bepaald ogenblik heeft de aarde er genoeg van en krijgen wij de rekening gepresenteerd. Dat moment lijkt met rasse schreden te naderen. De aarde krijgt koorts. En het gaat van kwaad naar erger.

Het heeft lang geduurd vooraleer we een goed overzicht kregen van de toestand van onze aarde. Waarnemingen vanop de grond zijn dikwijls gekleurd door lokale omstandigheden (o.a. ontbossing en verstedelijking). Moeilijk om dan gegevens te vergelijken, zeker als niet alleen de waarnemingsomstandigheden maar ook het observatiemateriaal zelf wijzigen in de tijd. Pas met de komst van milieusatellieten kregen we een duidelijk, globaal beeld. En dat beeld was niet fraai.

Geen fraai beeld

De zeespiegel stijgt - dat staat als een paal boven water. Niet het waterijs van de noordpool is daarvoor verantwoordelijk: de wet van Archimedes is duidelijk. De stijging wordt veroorzaakt door de thermische uitzetting van water. Als iets warmer wordt, zet het uit. Ook het warmere oceaanwater neemt op die manier een groter volume in. En daarnaast is er het landijs van Groenland en Antarctica dat blijkbaar smelt. Lange tijd heeft men gedacht dat de ijsschotsen die langs de rand van Antarctica afbreken, volledig werden gecompenseerd door intensere sneeuwval in het binnenland van de zuidpool. Recente satellietwaarnemingen tonen echter aan dat de balans negatief is. Slecht nieuws dus.

De gevolgen van de klimaatwijzigingen zijn velerlei en niet altijd makkelijk te interpreteren. Bovendien kan je nooit een individueel feit toeschrijven aan het veranderende klimaat. Het klimaat wordt gemeten over een periode van 30 jaar, een enorm lange tijd. Een dagrecord, een storm, een overstroming, op zich is daar niks mis mee. Maar we zien dat geleidelijk aan de frequentie van een aantal fenomenen toeneemt. Bij ons gaat het dan over meer hittegolven, minder perioden met grote vrieskou, minder sneeuwbedekking.

Natter

Met supercomputers kunnen we situaties doorrekenen naar de toekomst. Let wel: dergelijke computermodellen berekenen geen individuele gebeurtenissen (zelfs tien dagen vooruitkijken is in dat verband al heel moeilijk).

Als we klimaatsimulaties maken, veralgemenen we in de ruimte en in de tijd. En dan blijkt dat de toekomst voor de Lage Landen natter wordt in de winter. ’s Zomers wordt het droger, maar als het regent, regent het harder. Het aantal koudegolven blijft verminderen in de 21ste eeuw. Het zal dikwijls “warm zijn voor de tijd van het jaar”. En vooral: de zeespiegelstijging blijft maar doorgaan.

Onzekerheden en uitroeptekens

De processen die verantwoordelijk zijn voor het verwarmde klimaat, zijn heel complex. Niet alleen koolstofdioxide is een boosdoener. Waterdamp is een veel belangrijker broeikasgas. We weten niet hoe die waterdamp zich zal gedragen in een veranderende wereld. We weten ook niet hoe de wolken zullen reageren op de warmere aarde. We hebben er ook geen idee van hoe de zon (de motor van het weer en het klimaat) zich zal gedragen in de toekomst. En naast de zon zijn er natuurlijk ook nog andere natuurlijke oorzaken die het klimaat beïnvloeden.

De onzekerheden in het hele klimaatdebat worden soms vergoelijkt. Wetenschappers zijn opgeleid om te spreken in kanstermen en vraagtekens. Maar daar hebben politici geen boodschap aan. Zij zijn gewoon om te communiceren in uitroeptekens, in makkelijke slogans. Precies dat zorgt dikwijls voor onnauwkeurigheden in de communicatie.

Daarbij komt dat de media niet tuk zijn op gematigde verhalen met onzekerheden. De pers gaat steevast op zoek naar de uitersten, omdat die veel confronterender werken bij het grote publiek. Op die manier wordt de ingewikkelde wik-en-weeg-klimaatwetenschap gereduceerd tot een welles-nietesspelletje waarbij de Grote Woorden niet worden geschuwd. Zes graden extra tegen 2100? Tien graden? Wie biedt meer?

Niet afhaken

Resultaat van al die doemscenario’s is dat heel wat mensen afhaken. En dat is erg jammer. Want niets doen om de milieuverloedering te stoppen, is zowat het domste wat je kan doen. Teveel paniek zaaien werkt averechts. Mensen gaan (in afwachting van het einde van de wereld) enkel nog maar aan zichzelf denken, “want er is blijkbaar toch niks meer aan te doen”.

Fout. Het is mijn stellige overtuiging dat we tesamen met nieuwe wetenschap en technologie onze toekomst zelf kunnen bepalen. We moeten dan inderdaad wel bij onszelf beginnen. Op dit ogenblik zijn we zeer goed in het doorschuiven van de zwarte piet naar iemand anders. Als we nu eens beginnen met onze eigen stoep schoon te vegen, dan is heel de straat proper.

Anders omgaan met mobiliteit. Fietsen. Het openbaar vervoer. Niet sneller dan 90 km/h. Meer consuminderen. Geen goedkope vliegtuigreizen naar exotische bestemmingen. Kraantjeswater. Minder vlees. Een extra wintertrui. Groene energie. Meer isolatie. Geen airco. Vakantie in eigen land.

De voorgestelde maatregelen zijn niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de gezondheid en voor de portemonnee. Als we die boodschap kunnen overbrengen, heeft de aarde nog een toekomst. En wij ook.

Frank Deboosere Veel meer achtergrondinfomatie vind je op mijn website, www.frankdeboosere.be

Read in English:
CLIMATE CHANGE: 'GREENHOUSE GASES ENDANGER PUBLIC HEALTH'
by Matthew Berger (IPS news Europe) | Tuesday, 8 December 2009







http://www.ipsterraviva.net/Europe/article.aspx?id=8127

Zijn wij, leerkrachten, wel goed bezig?

Examens.
Verbeteren.
Hopen dat de leerlingen aan de minimale vereisten voldoen en dat er af en toe ook nog eentje boven de middenmoot uitsteekt.
Zijn wij, leerkrachten, eigenlijk wel goed bezig?
Doen wij, eigenlijk, niet teveel voor onze leerlingen?

Wat niet pakt bij leerlingen, is voorgekauwde koek. Ze moeten hem zélf bakken, dan pas weten ze hoe lekker hij is, dan pas waarderen ze z'n
smaak.

Bij leerlingen moet je niet afkomen met: "Dit is het!" en ze dat dan inlepelen. Je moet ze voor een berg aan informatie en uitdaging zetten en zeggen: "Zoek maar wat je wil vinden. Ik ben er vrij zeker van dat hier ergens een sleutel inzit waarmee je jezelf kunt upgraden naar het volgende level." Zij denken dan dat het volgende level, het volgende schooljaar is, maar het gaat veel meer over hun eigen leven.

Excuseer dat ik zo van wal steek. Ik pas dat zelf ook niet toe in mijn lessen, omdat ik er de tijd niet voor heb én omdat de leerlingen nog altijd vinden dat in de les de meeste aandacht naar de leerstof moet gaan en dus liever geen les hebben, terwijl de meeste aandacht naar hunzelf moet gaan, naar wie ze zijn en wie ze willen worden.

Het klopt dus, je bevindingen uit de enquête. Leerlingen vergeten dat bij alles wat ze leren zijzelf een rol spelen en liefst een hoofdrol.

Ik vermoed dat het een levenswerk ik om ze dat duidelijk te maken. We hebben maar even de tijd, want eens als ze volwassen zijn, wordt het alleen maar moeilijker. En dan zijn er alweer nieuwe pubers die we moeten kneden tot zelfdenkende doeners en zelfdoende denkers.
Wat een klus!

Laten we stoppen met filosoferen en eraan beginnen.